Mảnh đất của “thiên tai”
Người dân miền Trung quen thuộc với
cảnh “Tháng Bảy nước nhảy lên bờ” vì “Trời hành cơn lụt mỗi năm” vậy
nên nhiều người nhắc đến miền Trung là nhắc đến sự khắc nghiệt của thiên
nhiên, bão lũ hàng năm. Đặc biệt, những năm gần đây đã có những trận lũ
lụt lớn chưa từng thấy xảy ra ở các tỉnh ven biển. Hai cơn lũ lụt lịch
sử liên tiếp từ đầu tháng 11 đến đầu tháng 12 năm 1999 được gọi cơn lũ
thế kỷ đã làm gần 750 người thiệt mạng và tổn thất tài sản và mùa màng
lên đến 300 triệu USD. Bão lụt cũng đã làm thiệt mạng gần 450 nguời
năm 1998 và 400 người năm 1996.
Tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình là hai địa
phương chịu nhiều thiên tai lũ lụt, riêng hai đợt lũ lịch sử năm 2002,
2007 trên lưu vực sông Ngàn Phố và Ngàn Sâu làm 82 người chết, hàng trăm
người bị thương và thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng. Chỉ tính trong vòng 10
năm trở lại đây có 36 đợt lũ tại Quảng Bình, nhiều trận lũ xảy ra kèm
theo bão lớn và triều cường đã làm 151 người chết, gần 370.000 ngôi nhà
bị ngập, tổng thiệt hại gần 5.000 tỷ đồng. Đáng nhớ là trận lũ kép xảy
ra vào tháng 10/2010 đã gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh Quảng Trị,
Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An và Thanh Hoá, làm 143 người thiệt mạng,
hàng trăm người bị thương, thiệt hại về vật chất lên đến hàng chục tỷ
đồng.
Nguyên nhân chính mà nhiều nhà khoa học
đã đưa ra lý giải cho việc những cơn bão, thiên tai, lũ lụt liên tục
trút xuống dải đất miền Trung là biến đổi khí hậu dẫn tới mưa lớn kéo
dài, quá trình đô thị hoá một số thị xã, thị tứ đã san lấp khu vực ven
dòng chảy, cửa sông, đồng thời còn có các nguyên nhân khác làm lũ lụt
kéo dài như không quy hoạch cụ thể các hệ thống giao thông, các công
trình phúc lợi phù hợp, nhất là xây dựng hệ thống thuỷ lợi, thuỷ điện
cũng làm biến đổi điều kiện tự nhiên trong khu vực…
Lượng hóa thiệt hại và đề ra giải pháp
Nhằm làm rõ tính chất thiệt hại, xây
dựng cơ sở khoa học, đánh giá mức độ tổn thương do lũ lụt và các hoạt
động khai thác các công trình thủy điện, thủy lợi trên các lưu vực sông
chính Miền Trung, qua đó đề xuất các biện pháp ứng phó lũ lụt trên các
sông chính của Miền Trung, vừa qua, Chương trình KHCN phục vụ Chương
trình mục tiêu quốc gia ứng phó BĐKH đã xây dựng đề tài nghiên cứu khoa
học Đánh giá mức độ tổn thương về kinh tế - xã hội do lũ lụt trên một số
lưu vực sông chính ở Miền Trung trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khai
thác các công trình thủy điện, thủy lợi và tuyển chọn được Trường Đại
học Khoa học tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội làm đơn vị thực hiện với
kinh phí 4,9 tỷ đồng. Mục tiêu chính mà đề tài khoa học yêu cầu là: Đánh
giá được mức độ tổn thương kinh tế xã hội do lũ lụt trong bối cảnh biến
đổi khí hậu và các hoạt động khai thác các công trình trên lưu vực; Đề
xuất các giải pháp thích ứng phục vụ quy hoạch kinh tế xã hội phát
triển bền vững. Đồng thời xây dựng được Bộ tiêu chí đánh giá mức độ tổn
thương do lũ lụt và các hoạt động khai thác các công trình thủy điện,
thủy lợi có cơ sở khoa học và thực tiễn, có tính khả thi trong khu vực
nghiên cứu.
Ngoài ra, sản phẩm chính của đề tài còn
có Tập bản đồ mức độ tổn thương do lũ lụt và các hoạt động khai thác
các công trình thủy điện, thủy lợi tỷ lệ 1:50.000 các lưu vực sông chính
ở Miền Trung. Đề xuất một số các giải pháp ứng phó được đánh giá là
hiệu quả và khả thi, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong khu vực
cùng các phương án đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực này.
Minh Hiếu-Báo TN&MT
0 nhận xét:
Post a Comment