Chính vì vậy, một
trong 15 đề tài khoa học được ưu tiên triển khai phục vụ Chương trình
mục tiêu quốc gia BĐKH trong năm 2013 vừa được phê duyệt là Đánh giá
tác động biến đổi khí hậu đến quy hoạch sử dụng không gian của một số
đầm phá ven biển miền Trung Việt Nam và đề xuất giải pháp ứng phó ( thí điểm cho khu kinh tế mở Nhơn Hội, Bình Định) .
Bình Định là tỉnh thuộc vùng Duyên hải
Nam Trung bộ, có chiều dài bờ biển 134 km, thềm lục địa nhỏ dọc theo bờ,
các đường đẳng sâu 30m - 50m -100m chạy sát bờ biển, đáy biển không
bằng phẳng và có độ dốc lớn. Với hơn 30 xã, phường có vị trí nằm dọc ven
biển, ven đầm có hoạt động nghề cá và sử dụng diện tích đất, mặt nước
ven biển cho việc nuôi trồng thủy hải sản.
BĐKH sẽ làm ảnh hưởng đến các hệ sinh
thái biển, biến động chủng loại, quần đàn và di cư cá biển, có khả năng
sẽ làm thay đổi các bãi cá và ngư trường truyền thống. Nhiệt độ trên bề
mặt nuớc biển ấm lên, nồng độ muối thay đổi sẽ làm nguy hại đến các rạn
san hô, các thảm thực vật ở các khu vực Nhơn Hải, Nhơn Lý, Nhơn Châu,
Ghềnh Ráng (thuộc TP Quy Nhơn) vốn là lá chắn sóng cho khu vực ven bờ .
Bằng chứng là nhiều rạn san hô chậm phát triển, các thảm thực vật như
rong biển tại Nhơn Hải, Nhơn Lý bị chết, trôi dạt vào bờ với khối lượng
lớn.
Các bãi cá nổi, cá đáy ở khu vực tuyến
bờ và lộng từ Quy Nhơn đến Hoài Nhơn có xu hướng ra xa dần; mùa vụ cá
cơm, cá ồ, cá thu, cá nục từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm tại các ngư
trường trong tỉnh đều bị thay đổi và xáo trộn trong những năm gần đây.
Đồng thời, nước biển dâng cao có khả năng làm thay đổi hướng của dòng
chảy, có thể làm thay đổi đường di cư của một số loài thủy sản quý hiếm
tại Bình Định như chình mun ở đầm Trà Ổ (huyện Phù Mỹ).
BĐKH sẽ gây ra nhiều hiện tượng thời
tiết bất thường: bão, nước biển dâng, triều cường, lũ lụt, lũ quét...
không theo quy luật nên rất khó dự báo trước, sẽ gây thiệt hại lớn về
người và tài sản cho các tàu thuyền khai thác thủy sản (KTTS) hoạt động
trên biển.
Ảnh hưởng sự ấm lên của trái đất làm gia
tăng nhiệt độ và những biến đổi thất thường của thời tiết đã làm ảnh
hưởng đến vùng nuôi trồng thủy sản (NTTS). Sự tăng nhiệt độ có thể làm
suy giảm sản lượng thủy sản trong các ao hồ. Khi nhiệt độ tăng lên làm
cho hàm lượng oxy trong nước giảm mạnh vào ban đêm, do sự tiêu thụ quá
mức của các loài thực vật thủy sinh, hoặc quá trình phân hợp chất hữu
cơ, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của loài nuôi; tôm có thể
bị chết hoặc chậm lớn. Nhiệt độ tăng cao làm cho môi trường nước xấu
đi, là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài vi sinh vật
gây hại, là điều kiện phát sinh dịch bệnh trong các loài nuôi. Trong
những năm gần đây, do môi trường vùng nuôi bị suy thoái kết hợp với sự
thay đổi khắc nghiệt của thời tiết, đã gây ra hiện tượng tôm sú chết
hàng loạt, như bệnh do nhóm vi khuẩn Vibrio gây ra, bệnh do virus. Các
bệnh này thông thường xảy ra và lan truyền rất nhanh và rộng, khó chữa
nên mức độ gây rủi ro rất lớn.
Để đưa ra những giải pháp cụ thể trong
việc chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai và sử dụng
vùng đất bãi bồi hợp lý, Đề tài KHCN Đánh giá tác động biến đổi khí hậu
đến quy hoạch sử dụng không gian của một số đầm phá ven biển miền Trung
Việt Nam và đề xuất giải pháp ứng phó ( thí điểm cho
khu kinh tế mở Nhơn Hội, Bình Định) đưa ra một số mục tiêu chính là:
Xây dựng được cơ sở dữ liệu hiện trạng và dự báo biến động do biến đổi
khí hậu về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường, kinh tế - xã hội
và quy hoạch sử dụng không gian đầm phá ven biển miền Trung Việt Nam;
Đánh giá được tác động của biến đổi khí hậu đến quy hoạch sử dụng không
gian vùng ven biển và biển các đầm phá ven biển miền Trung Việt Nam;
Định hướng được quy hoạch sử dụng không gian các đầm phá ven biển miền
Trung và thí điểm quy hoạch sử dụng vùng ven biển và biển đầm Thị Nại
-Vùng kinh tế mở Nhơn Hội trong bối cảnh nước biển dâng; Đề xuất được
các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu nước biển dâng trong quy hoạch sử
dụng không gian theo định hướng phát triển bền vững.
Sản phẩm cụ thể được yêu cầu hoàn thành
trong Đề tài nghiên cứu khoa học này là phải hoàn thiện Hệ thống bản đồ
tỷ lệ 1:100.000 và báo cáo chuyên đề tương ứng về độ sâu, địa mạo dọc bờ
và biển, địa chất, khoáng sản, hệ sinh thái, tài nguyên sinh vật, môi
trường (trầm tích/đất, nước, sinh vật), tai biến khí hậu, tai biến địa
chất, kinh tế xã hội, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội vùng ven
biển và biển đầm phá ven biển miền Trung Việt Nam. Mô phỏng và xây dựng
Hệ thống mô hình xâm nhập mặn, lan truyền ô nhiễm theo các kịch bản biến
đổi khí hậu nước biển dâng và phát triển kinh tế - xã hội; Hệ thống bản
đồ hiện trạng và dự báo biến động tỷ lệ 1:25.000 và báo cáo chuyên đề
về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường, tai biển thiên nhiên,
kinh tế xã hội và quy hoạch sử dụng không gian biển vùng kinh tế mở Nhơn
Hội theo các kịch bản Biến đổi khí hậu nước biển dâng; Bản đồ tỷ lệ
1:100.000 định hướng quy hoạch sử dụng không gian vùng ven biển Miền
Trung theo các kịch bản ứng phó biến đổi khí hậu. Đồng thời đưa ra bộ Cơ
sở dữ liệu nghiên cứu đánh giá tác động biến đổi khí hậu đáp ứng yêu
cầu ứng phó với biến đổi khí hậu và quy hoạch sử dụng không gian của
các đầm phá ven biển miền Trung Việt Nam và vùng thí điểm cho khu kinh
tế mở Nhơn Hội, Bình Định và đề xuất các giải pháp ứng phó cụ thể.
Đề tài được triển khai từ năm 2013 với tổng kinh phí dự kiến trên 7 tỷ đồng.
Hoàng Dương-Báo TN&MT
0 nhận xét:
Post a Comment