Xói lở là một vấn đề nghiêm trọng ở các khu vực ven biển. Tại Kiên Giang
khoảng 34% chiều dài bờ biển đã và đang bị xói lở, một số khu vực bị
xói lở khoảng 24 m bờ biển mỗi năm. Ngoài ra khoảng 23% chiều dài bờ
biển Kiên Giang có khả năng bị xói lở trong tương lai do mất rừng ngập
mặn.
Việc phục hồi rừng ngập mặn ở những khu vực xói lở cao
đã được hỗ trợ hiệu quả bằng cách sử dụng hàng rào tràm bảo vệ.
Đây là vấn đề sống còn đối với cộng đồng
dân cư ven biển. Rừng ngập mặn hình thành một lá chắn xanh gồm các loài thực
vật có khả năng chịu mặn làm khu vực đệm và bảo vệ đất nông nghiệp khỏi bị
tàn phá do bão tố và nước biển dâng. Do rừng ngập mặn đang bị mất dần bởi
xói lở và khai thác quá mức, các hoạt động khôi phục rừng cần được khẩn
trương triển khai. Hoạt động trồng rừng ngập mặn thường không thành công. Ở
những khu vực bị xói lở nghiêm trọng, rừng trồng bị xóa sổ chỉ trong một năm.
Một trong những lý do mất rừng nhiều là do thiếu sự bảo vệ cây con khỏi
tác động sóng và hoạt động bồi lắng theo mùa sau khi trồng. Các hoạt động
bồi lắng theo mùa cũng làm đứt rễ và chôn vùi cây con.
Dự án GIZ - Bảo tồn và Phát triển khu dự trữ
sinh quyển Kiên Giang đã thiết kế và thử nghiệm ba kiểu hàng rào bảo vệ
bờ biển khác nhau. Mục đích của hàng rào là làm giảm năng lượng của sóng, và
giữ lại lớp phù sa đã bồi lắng từ đầu mùa mưa khỏi bị sóng cuốn trôi
khi có gió mạnh vào nửa cuối mùa mưa. Điều này giúp cho cây ngập mặn
con mới trồng hoặc cây tái sinh tự nhiên đều có thể h.nh thành bộ rễ
ổn định hơn.
Hàng rào làm giảm sức mạnh của sóng lên đến 63%, bồi đắp thêm 20 cm bùn mỗi năm với khoảng 700 tấn/ha. Hàng rào cũng góp phần bảo vệ nguyên vẹn các cây trồng và tái sinh tự nhiên, ngay cả ở những khu vực xói lở nghiêm trọng.
Hàng rào tràm giúp giảm năng lượng sóng và do đó đóng vai
trò quan trọng trong giảm xói lở rừng ngập mặn và vùng ven
biển; giúp bảo vệ và nâng cao tỉ lệ sống sót của cây con trong
giai đoạn phát triển quan trọng khi mới trồng; xúc tiến tái sinh
tự nhiên của cây con trong rừng ngập mặn. Phục hồi rừng ngập mặn
sử dụng hàng rào giúp củng cố đa dạng sinh học của các loài sinh vật
đáy.
Các
hàng rào được thiết kế và hoạt động như một rào chắn tự nhiên nhằm hấp thu
sức mạnh của sóng biển nhưng vẫn để cho nước và động vật di chuyển tự do
phía trong và ngoài khu vực bảo vệ. Do vậy tính đa dạng sinh học
của động, thực vật bên trong hàng rào do dự án xây dựng đã gia tăng đáng
kể. Khi tác động sóng được giảm nhẹ và lớp phù sa trở nên ổn định, cây
con có thể sống sót và sinh trưởng.
Hàng
rào do dự án xây dựng đã thúc đẩy tái sinh tự nhiên và tăng đa dạng sinh học hệ
động vật. Trong vòng hai năm quần thể sinh vật sống ở tầng đáy (sinh
vật đáy) được gia tăng đáng kể. Mật độ quần thể ở khu vực phía trong hàng rào
lớn hơn nhiều. ở khu vực có hai hàng rào, tính đa dạng và cấu trúc đất đang
tiệm cận với các đặc điểm của rừng ngập mặn tự nhiên.
Khác
với kè chắn bằng xi măng hoặc các vật liệu rắn khác, hàng rào cản sóng giúp
giảm tác động sóng biển trong khi vẫn cho phép dòng nước, phù sa và sinh vật
di chuyển. Sau hai năm, lớp phù sa bồi lắng phía sau hàng rào đã tương tự như
lớp phù sa bồi lắng tự nhiên ở các khu vực lân cận nơi vẫn còn rừng ngập
mặn.
Hàng
rào được xây dựng từ cừ tràm, một loại vật liệu có giá thành thấp và rất sẵn
tại vùng đồng bằng sông Cửu Long. Cây tràm được chọn do giá trị nhiều mặt về
môi trường mà loại cây rừng ven biển này mang lại. Đây là loại vật liệu có khả năng
tồn tại trong điều kiện ngập nước và bùn tại các hệ sinh thái ngập mặn.
Theo NGUYỄN THỊ HỒNG XIÊM (GIZ Việt Nam)-tinmoitruong.vn
0 nhận xét:
Post a Comment